طراحی الگوی سنجش عدالت فضایی در کشورها، مطالعه موردی: ایران

تحقیقات جغرافیایی نیازمند مدلهایی است که اطلاعات منتج از تخصص های مرتبط را در قالبی یکپارچه و در راستای پاسخ مسائل اینگونه تحقیقات، ساماندهی کند. در عرصه دانش جغرافیا، مدل به معنای دستگاهی است که ضمن تبیین رابطه گزاره های منتج ازحوزه های دانشی مرتبط، به تولید دانش نیز بپردازد. از آنجایی که شالوده سازی فضای عادلانه نیازمند طراحی مدلی مناسب برای سنجش میزان تحقق و همچنین تغییرات سنواتی آن می باشد و با مروری که بر ادبیات موضوع شده تا بحال مدل کمی و جامعی برای سنجش عدالت فضایی طراحی نشده است، بر این اساس هدف اصلی این پژوهش را تدوین مدل عملیاتی سنجش عدالت فضایی که مورد مطالعاتی آن کشور ایران می باشد را تشکیل می دهد. پژوهش حاضر از نوع توسعه ای و کاربردی است که در پی طراحی و ساخت ابزار جدیدی در زمینه سنجش عدالت فضایی درکشورها می باشد. روش کلی پژوهش توصیفی و تحلیلی است. و در دو مرحله به شرح زیر به انجام رسیده است. در مرحله اول گردآوری اطلاعات صورت مطالعات کتابخانه ای و استفاده از منابع مختلف از جمله کتب، مجلات و فصلنامه ها، سالنامه های آماری کشور در بانک های اطلاعاتی مرتبط با موضوع بوده است. در مرحله دوم برای انتخاب عوامل و متغیرهای برتر و وزن دهی به آنها از روش مطالعه میدانی و ابزار پرسشنامه استفاه شده است. سوالات این تحقیق عبارت اند از: ? عوامل و شاخص های کمیت پذیر موثر در عدالت فضایی که بتوان از طریق آنها به طراحی مدل سنجش عدالت فضایی در کشور دست یافت کدامند؟ ? چگونه می توان در قالب یک مدل، به سنجش مستمر عدالت فضایی در کشور دست یافت؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که متغیرهای کمیت پذیر موثر در عدالت فضایی که بتوان از طریق آنها به طراحی مدل سنجش عدالت فضایی در کشورها دست یافت در قالب هشت عامل اصلی(آموزشی، اجتماعی، اقتصادی، امنیتی، بهداشتی، کالبدی، سیاسی و فرهنگی ) و شاخص های آنها قابل دسته بندی هستند. و نرم افزار سنجش عدالت فضایی با مشخصات زیر به منظور پاسخگویی سوال دوم طراحی و تولید گردید. این نرم افزار در محیط برنامه نویسی microsoft sql server 2012-2014 توسط برنامه نویسان خبره نوشته شده است. و در برگیرنده کاربردهایی مانند تعریف مقیاس، تعریف شاخص، تعیین سال، داده ها، نمودار و مقایسه دوره ها و ... می باشد. نرم افزار به گونه ای طراحی شده است که با استفاده از آن می توان خروجی-های مورد نظر در سه دسته جدول، گراف و نقشه را در سطح عامل، شاخص و کل از آن استخراج کرد. البته لازم به ذکر است که نقشه ها در محیط gis تولید می شوند.